2009/06/15
Izenbururik gabeko agurra
Ikasturte hau bukatu da. Baina guk aurrera jarraitu behar dugu heziak apurtzen eta gure adimen emozionala aberazten. Gero arte esango dizuet abesti polit honekin. Pertsona batzuei, nahiz eta krudelak izan, gure gorrotoa hitz eta musika eder batekin jakinaraziko diegu.
Nire ikasle guztioi: agur bero bat.
Dear Mr. President"
(feat. Indigo Girls)
Dear Mr. President,
Come take a walk with me.
Let's pretend we're just two people and
You're not better than me.
I'd like to ask you some questions if we can speak honestly.
What do you feel when you see all the homeless on the street?
Who do you pray for at night before you go to sleep?
What do you feel when you look in the mirror?
Are you proud?
How do you sleep while the rest of us cry?
How do you dream when a mother has no chance to say goodbye?
How do you walk with your head held high?
Can you even look me in the eye
And tell me why?
Dear Mr. President,
Were you a lonely boy?
Are you a lonely boy?
Are you a lonely boy?
How can you say
No child is left behind?
We're not dumb and we're not blind.
They're all sitting in your cells
While you pave the road to hell.
What kind of father would take his own daughter's rights away?
And what kind of father might hate his own daughter if she were gay?
I can only imagine what the first lady has to say
You've come a long way from whiskey and cocaine.
How do you sleep while the rest of us cry?
How do you dream when a mother has no chance to say goodbye?
How do you walk with your head held high?
Can you even look me in the eye?
Let me tell you 'bout hard work
Minimum wage with a baby on the way
Let me tell you 'bout hard work
Rebuilding your house after the bombs took them away
Let me tell you 'bout hard work
Building a bed out of a cardboard box
Let me tell you 'bout hard work
Hard work
Hard work
You don't know nothing 'bout hard work
Hard work
Hard work
Oh
How do you sleep at night?
How do you walk with your head held high?
Dear Mr. President,
You'd never take a walk with me.
Would you?
Nire ikasle guztioi: agur bero bat.
Dear Mr. President"
(feat. Indigo Girls)
Dear Mr. President,
Come take a walk with me.
Let's pretend we're just two people and
You're not better than me.
I'd like to ask you some questions if we can speak honestly.
What do you feel when you see all the homeless on the street?
Who do you pray for at night before you go to sleep?
What do you feel when you look in the mirror?
Are you proud?
How do you sleep while the rest of us cry?
How do you dream when a mother has no chance to say goodbye?
How do you walk with your head held high?
Can you even look me in the eye
And tell me why?
Dear Mr. President,
Were you a lonely boy?
Are you a lonely boy?
Are you a lonely boy?
How can you say
No child is left behind?
We're not dumb and we're not blind.
They're all sitting in your cells
While you pave the road to hell.
What kind of father would take his own daughter's rights away?
And what kind of father might hate his own daughter if she were gay?
I can only imagine what the first lady has to say
You've come a long way from whiskey and cocaine.
How do you sleep while the rest of us cry?
How do you dream when a mother has no chance to say goodbye?
How do you walk with your head held high?
Can you even look me in the eye?
Let me tell you 'bout hard work
Minimum wage with a baby on the way
Let me tell you 'bout hard work
Rebuilding your house after the bombs took them away
Let me tell you 'bout hard work
Building a bed out of a cardboard box
Let me tell you 'bout hard work
Hard work
Hard work
You don't know nothing 'bout hard work
Hard work
Hard work
Oh
How do you sleep at night?
How do you walk with your head held high?
Dear Mr. President,
You'd never take a walk with me.
Would you?
2009/05/16
2009/05/14
2009/05/13
2009/05/12
2009/05/11
2009/05/06
ZORIONAK FREUD JAUNA
Duela 153 urte maiatzaren 6an, Vienan jaio zen Sigmund Freud.
Giza burmuinean barna abiatu zen, ikertzeko metodo berriekin, eta aurrerapen izugarriak egin zituen giza psikologiaren jakintzan. Psikoanalisiaren oinarriak ezarri zituen, eta gaur egun ezinbestekoak dira psikologian.
2009/04/27
2009/04/19
2009/03/28
Una Mente Maravillosa [ Nahia ]
FITXA TEKNIKOA
Pertsonaiak :
Russell Crowe: John Forbes Nash
Jennifer Connelly: Alicia Nash
Paul Bettany: Charles Herman
Ed Harris: William Parcher
Josh Lucas: Martin Hansen
Anthony Rapp: Bender
Vivien Cardone: Marcee
Christopher Plummer: Dr. Rosen
Judd hirsch: Helinger
Datuak:
Izenburu originala: A Beautiful Mind
Urtea: 2001
Estreinaldia: 2001eko abenduaren 21
Generoa: Drama
Herrialdea: Ameriketako Estatu Batuak
Iraupena: 135 min.
Zuzendaria: Ron Howard
SINOPSIA
John Nash mutil arrunta zirudien, baina ez zen horrela.
Oso mutil itxia zen. Oso azkarra zen, oso adimentsua.
Primeran ematen zitzaizkion matematikak eta kimikan ere oso trebea zen. Baina beste pertsonekin harremanak izatea ez zitzaion batere erraza egiten. Nahiago zituen bere liburuak eta beti zegoen teoriak asmatzen.
Unibertsitateko ikasketak amaitu ondoren, bere lagun batek lana eman zion unibertsitate batean, irakasle gisa.
Bertan, Alicia Larder izeneko ikaslea ezagutu zuen, eta maitemindu ziren. Ezkondu eta urte bat geroago, eskizofrenia diagnostikatu zioten. Alicia haurdun zegoenean, John internatu izan behar zuten.
Ingresatuta zegoen bitartean, Alicia John Charles Martin –ez erditu zen.
Urte batzuk geroago, John “ospitaletik” irten zen eta tratamenduari eta bere esfortzuari esker, bizitza normal bat izatera heldu zen.
Azkenik, hainbat esfortzu kostatu zitzaion Nobel saria irabazi zuen 2001.urtean.
Pertsonaien deskribapena:
A) Egiazko pertsonaiak:
John Forbes Nash : oso mutil adimentsua, batez ere matematiketan eta fisiketan. Aldi berean, oso bakartia.
Alicia Nash: John-en ikaslea izan zen, azkenik ezkondu eta seme bat izan zuten.
Josh Lucas: bere laguna zen. Unibertsitatea amaitu ostean, John-entzat lan egiten zuen.
B) Irudizko Pertsonaiak:
Charles Herman: John-en gelakidea zen.
William Parcher: gobernuarentzat lan egiten zuen, John-ni eskatu zion Kuban atentatu bat egingo zutela eta asmatzeko kode bat jakiteko non izango zen.
Marcee: Charles-en loba zen.
Eskizofrenia
Zer da?
Eskizofrenia gaixotasun larria da eta kronikoa da, hau da, behin garatu eta bizitza osorako duguna.
Batzuetan pertsonak errealitatearekin apurketak dituzte, haluzinazioak,delirioak (simesmen faltsuak) etab.
Sintomak:
5 taldeetan banatzen dira:
*Lehenengo taldean, sintoma positiboak daude.
Zoroaldiak(delirio),lilurapenak(aluzinazioak),jokabide aldaketak eta urduritasuna. “Psikosi” izena hartzen duten sintomak dira.
*Bigarren taldean, sintoma negatiboak daude. Hala nola, loezina (insomnio), gose falta etab.
*Hirugarren taldean, adimenarekin lotuta dauden sintomak daude. Bertan honako hauek agertzen dira:
arreta, informazioa hartzea eta logika elkarketa deuseztatzea: ikastea galaraztea...Talde honetan dauden sintomak dira ezgaitasun sozial gehien eragiten dutenak.
*Laugarren taldean, sentipenekin lotuta dauden sintomak agertzen dira: haserrekortasuna, kezkatzea, tentsioa, depresioa,etsitzea eta ekintza suizidak.
*Azkenik, bosgarren taldean, sintoma anti-sozialak izaten dira.
Eskizofrenia motak:
4 mota daude.
*Eskizofrenia paranoide: honako ezugarri hauek ditu;
Zoroaldiak eta aluzinazio entzungarriak. Jazarpenezko zoroaldiak arruntenak dira. Hain interpretazioak portaerei buruz oso distortsionatutak daude.
Adibidez: autobus gidari batek irribarre egiten badie modu jator batean, haiek pentsatzen dute haietaz barre egiten ari direla.
Eskizofrenia mota hau duten pertsonak haserre egoteko joera izaten dute, askok jarraituak direla pentsatzen baitute.
*Eskizofrenia ez-antolatua: honako ezaugarri hauek ditu;
Ez-integrazio larriak eta portaera atzerakorrak, gaztetan hasten direnak.
Pertsona hauek oso era arraroan eta ez-koherentean jokatzen dute.
Hitz egiten ari direnean, normalean gaia aldatzen dute, ez direlako gai ideia batez soilik hitz egitea.
*Eskizofrenia katatonikoa: katatoniko exitatuak hiperaktiboak dira. Lo gutxi egiten dute eta martxan daude denbora osoan, nekatzen direnerarte. Baina jokaera biolentoak oso sarriak dira.
*Hondar eta indiferentzial Eskizofrenia : diagnostikatzen da beste sintomak oso atzemangarriak direnean. Sintoma hauek zoroaldiak eta alkuzinazioak izan ditzakete.
Tratamendua:
*Farmazeutikoak: 1954.urtean sortu ziren eskizofrenia tratatzeko. Gehienetan, zoroaldiak eta aluzinazioak
Baretzeko erabiltzen dira, baina efektu sekundarioak sortzen zituztela konturatu ziren, konpon ezinak.
Baina gaur egun, efektu sekundarioak sorteen ez dituzten farmakoak asmatu dituzte.
*Sozioterapiak: beharrezkoak dira gaixoak haien gaixotasunean hobetu ditzaten. Honen bodez, ulertu dezakete haien bizitza ezin dela izan lehengoa zen bezala, eta kalera irtetzeko gomendatzen diete.
(Psikoterapia ez duzu aipatu - Irakaslea)
Familia eta lagunen jokabidea:
Batez ere bere emaztearentzat oso gogorra izan zen, John-ekin bizitzea eskizofrenian diagnostikatu eta gero.
Hasieran bere lanarekin obsesionatu zen John eta kodeak asmatzeari ekin zion, zoro baten moduan.
Azkenik paranoia hori izan zen bere gaixotasuna diagnostikatzeko gakoa. Umea jaio eta gero, Alicia beldur zen, ezin zuelako umea John-ekin utzi.
Baina min handia ematen zion psikiatrikoan internatzea, eta bertan egiten zizkioten probak ikustea.
Lagunek, betidanik jakin zuten John arraro samarra zela.
Baina benetako laguntasuna ikusten da, alde batetik bere lagunetako batek lana ematen dionean unibertsitatean irakasle moduan, nahiz eta eskizofrenikoa dela jakin eta beste aldetik, bere lagunek bisitatzen dutenean etxera itzulitakoan.
Bere gaixotasuna:
Eskizofrenia duen pertsona bat da. Aluzinazioak eta zoroaldiak jasaten ditu. Lan imaginario batekin obsesionatuta dago. Autolesionatzera iritza da, pentsatuz txip antzeko bat zeukala besoan.
Tratamenduarekin eta borondateari esker, gutxi gorabeheera bere bizitza controla dezake. Konturatzen baita, bere bizitzan dauden pertsonaia batzuk imajinarioak direla, ez baitira zahartzen.
Iritzi pertsonala: niri filme hau asko gustatu zait. Hasiera batean, ez nuen oso ondo ulertzen. Benetan oso hunkigarria iruditu zait. Protagonistak primeran interpretatzen du eskizofrenikoa dela.
Nahiz eta azkenean konturatu pertsonaia batzuk imajinarioak zirela, badaude une batzuk non zalantzarekin geratu naizela, jakinminarekin ia beste pertsona batzuek ikusi dituzten edo ez.
Webgrafia:
Lan hau egiteko informazioa internet-eko bi helbide hauetatik atera dut:
http://www.wikipedia.org/
http://psikolaixe.blogspot.com/
Pertsonaiak :
Russell Crowe: John Forbes Nash
Jennifer Connelly: Alicia Nash
Paul Bettany: Charles Herman
Ed Harris: William Parcher
Josh Lucas: Martin Hansen
Anthony Rapp: Bender
Vivien Cardone: Marcee
Christopher Plummer: Dr. Rosen
Judd hirsch: Helinger
Datuak:
Izenburu originala: A Beautiful Mind
Urtea: 2001
Estreinaldia: 2001eko abenduaren 21
Generoa: Drama
Herrialdea: Ameriketako Estatu Batuak
Iraupena: 135 min.
Zuzendaria: Ron Howard
SINOPSIA
John Nash mutil arrunta zirudien, baina ez zen horrela.
Oso mutil itxia zen. Oso azkarra zen, oso adimentsua.
Primeran ematen zitzaizkion matematikak eta kimikan ere oso trebea zen. Baina beste pertsonekin harremanak izatea ez zitzaion batere erraza egiten. Nahiago zituen bere liburuak eta beti zegoen teoriak asmatzen.
Unibertsitateko ikasketak amaitu ondoren, bere lagun batek lana eman zion unibertsitate batean, irakasle gisa.
Bertan, Alicia Larder izeneko ikaslea ezagutu zuen, eta maitemindu ziren. Ezkondu eta urte bat geroago, eskizofrenia diagnostikatu zioten. Alicia haurdun zegoenean, John internatu izan behar zuten.
Ingresatuta zegoen bitartean, Alicia John Charles Martin –ez erditu zen.
Urte batzuk geroago, John “ospitaletik” irten zen eta tratamenduari eta bere esfortzuari esker, bizitza normal bat izatera heldu zen.
Azkenik, hainbat esfortzu kostatu zitzaion Nobel saria irabazi zuen 2001.urtean.
Pertsonaien deskribapena:
A) Egiazko pertsonaiak:
John Forbes Nash : oso mutil adimentsua, batez ere matematiketan eta fisiketan. Aldi berean, oso bakartia.
Alicia Nash: John-en ikaslea izan zen, azkenik ezkondu eta seme bat izan zuten.
Josh Lucas: bere laguna zen. Unibertsitatea amaitu ostean, John-entzat lan egiten zuen.
B) Irudizko Pertsonaiak:
Charles Herman: John-en gelakidea zen.
William Parcher: gobernuarentzat lan egiten zuen, John-ni eskatu zion Kuban atentatu bat egingo zutela eta asmatzeko kode bat jakiteko non izango zen.
Marcee: Charles-en loba zen.
Eskizofrenia
Zer da?
Eskizofrenia gaixotasun larria da eta kronikoa da, hau da, behin garatu eta bizitza osorako duguna.
Batzuetan pertsonak errealitatearekin apurketak dituzte, haluzinazioak,delirioak (simesmen faltsuak) etab.
Sintomak:
5 taldeetan banatzen dira:
*Lehenengo taldean, sintoma positiboak daude.
Zoroaldiak(delirio),lilurapenak(aluzinazioak),jokabide aldaketak eta urduritasuna. “Psikosi” izena hartzen duten sintomak dira.
*Bigarren taldean, sintoma negatiboak daude. Hala nola, loezina (insomnio), gose falta etab.
*Hirugarren taldean, adimenarekin lotuta dauden sintomak daude. Bertan honako hauek agertzen dira:
arreta, informazioa hartzea eta logika elkarketa deuseztatzea: ikastea galaraztea...Talde honetan dauden sintomak dira ezgaitasun sozial gehien eragiten dutenak.
*Laugarren taldean, sentipenekin lotuta dauden sintomak agertzen dira: haserrekortasuna, kezkatzea, tentsioa, depresioa,etsitzea eta ekintza suizidak.
*Azkenik, bosgarren taldean, sintoma anti-sozialak izaten dira.
Eskizofrenia motak:
4 mota daude.
*Eskizofrenia paranoide: honako ezugarri hauek ditu;
Zoroaldiak eta aluzinazio entzungarriak. Jazarpenezko zoroaldiak arruntenak dira. Hain interpretazioak portaerei buruz oso distortsionatutak daude.
Adibidez: autobus gidari batek irribarre egiten badie modu jator batean, haiek pentsatzen dute haietaz barre egiten ari direla.
Eskizofrenia mota hau duten pertsonak haserre egoteko joera izaten dute, askok jarraituak direla pentsatzen baitute.
*Eskizofrenia ez-antolatua: honako ezaugarri hauek ditu;
Ez-integrazio larriak eta portaera atzerakorrak, gaztetan hasten direnak.
Pertsona hauek oso era arraroan eta ez-koherentean jokatzen dute.
Hitz egiten ari direnean, normalean gaia aldatzen dute, ez direlako gai ideia batez soilik hitz egitea.
*Eskizofrenia katatonikoa: katatoniko exitatuak hiperaktiboak dira. Lo gutxi egiten dute eta martxan daude denbora osoan, nekatzen direnerarte. Baina jokaera biolentoak oso sarriak dira.
*Hondar eta indiferentzial Eskizofrenia : diagnostikatzen da beste sintomak oso atzemangarriak direnean. Sintoma hauek zoroaldiak eta alkuzinazioak izan ditzakete.
Tratamendua:
*Farmazeutikoak: 1954.urtean sortu ziren eskizofrenia tratatzeko. Gehienetan, zoroaldiak eta aluzinazioak
Baretzeko erabiltzen dira, baina efektu sekundarioak sortzen zituztela konturatu ziren, konpon ezinak.
Baina gaur egun, efektu sekundarioak sorteen ez dituzten farmakoak asmatu dituzte.
*Sozioterapiak: beharrezkoak dira gaixoak haien gaixotasunean hobetu ditzaten. Honen bodez, ulertu dezakete haien bizitza ezin dela izan lehengoa zen bezala, eta kalera irtetzeko gomendatzen diete.
(Psikoterapia ez duzu aipatu - Irakaslea)
Familia eta lagunen jokabidea:
Batez ere bere emaztearentzat oso gogorra izan zen, John-ekin bizitzea eskizofrenian diagnostikatu eta gero.
Hasieran bere lanarekin obsesionatu zen John eta kodeak asmatzeari ekin zion, zoro baten moduan.
Azkenik paranoia hori izan zen bere gaixotasuna diagnostikatzeko gakoa. Umea jaio eta gero, Alicia beldur zen, ezin zuelako umea John-ekin utzi.
Baina min handia ematen zion psikiatrikoan internatzea, eta bertan egiten zizkioten probak ikustea.
Lagunek, betidanik jakin zuten John arraro samarra zela.
Baina benetako laguntasuna ikusten da, alde batetik bere lagunetako batek lana ematen dionean unibertsitatean irakasle moduan, nahiz eta eskizofrenikoa dela jakin eta beste aldetik, bere lagunek bisitatzen dutenean etxera itzulitakoan.
Bere gaixotasuna:
Eskizofrenia duen pertsona bat da. Aluzinazioak eta zoroaldiak jasaten ditu. Lan imaginario batekin obsesionatuta dago. Autolesionatzera iritza da, pentsatuz txip antzeko bat zeukala besoan.
Tratamenduarekin eta borondateari esker, gutxi gorabeheera bere bizitza controla dezake. Konturatzen baita, bere bizitzan dauden pertsonaia batzuk imajinarioak direla, ez baitira zahartzen.
Iritzi pertsonala: niri filme hau asko gustatu zait. Hasiera batean, ez nuen oso ondo ulertzen. Benetan oso hunkigarria iruditu zait. Protagonistak primeran interpretatzen du eskizofrenikoa dela.
Nahiz eta azkenean konturatu pertsonaia batzuk imajinarioak zirela, badaude une batzuk non zalantzarekin geratu naizela, jakinminarekin ia beste pertsona batzuek ikusi dituzten edo ez.
Webgrafia:
Lan hau egiteko informazioa internet-eko bi helbide hauetatik atera dut:
http://www.wikipedia.org/
http://psikolaixe.blogspot.com/
NORTASUNA
BIDEO HONETAN GELAN IKASITAKOA BIRPASA DEZAKEZUE. GURASOENTZAT PRESTATU EGIN DUTE, TEORIA HAU EZAGUTZEAK GURE SEME-ALABEN HEZIKETARAKO OSO GARRANTZITSUA BAITA.
2009/03/24
2009/03/23
asier gonzalez una mente maravillosa lana
FITXA TEKNIKOA:
Izena: A Beautiful Mind
Zuzendaria: Ron Howard
Herrialdea: Estatu Batuak
Urtea: 2001
Iraupena: 135 min.
Errepartoa: Russell Crowe, Josh Lucas, Paul Bettany, Adam Goldberg, Anthony Rapp, Jason Gray, Judd Hirsch, Vivien Cardone, Austin Pendleton, Ed Harris, Christopher Plummer, Jennifer Connell
SINOPSIA:
John Nash-ek, matematikari harrigarri bat, unibertsitatean lan egiten du, hemen bere emaztea ezagutzen du bere bizitzan lagunduko dion pertsona bakarra. Denbora pasa ahala John eskizofrenia garatzen hasten da, pentsatuz FBI-rako lan egiten zuela kodeak deszifratuz. Hau dana gezurra zen, bakarrik aldizkarietatik ateratzen zituen kodeak. Azkenean emaztearen laguntzaz sendatuz doa baina ez zen guztiz sendatu, bere paranoiak ikusten zituen baina kontrolatzeko ahalmena zuen. Nash oso matematikari ona zen eta horrexegatik n
SINOPSIA:
John Nash-ek, matematikari harrigarri bat, unibertsitatean lan egiten du, hemen bere emaztea ezagutzen du bere bizitzan lagunduko dion pertsona bakarra. Denbora pasa ahala John eskizofrenia garatzen hasten da, pentsatuz FBI-rako lan egiten zuela kodeak deszifratuz. Hau dana gezurra zen, bakarrik aldizkarietatik ateratzen zituen kodeak. Azkenean emaztearen laguntzaz sendatuz doa baina ez zen guztiz sendatu, bere paranoiak ikusten zituen baina kontrolatzeko ahalmena zuen. Nash oso matematikari ona zen eta horrexegatik n
Nobel Saria Ekonomian irabazi egin zuen.
PERTSONAIAK:
-John Nash: Protagonista da. Bere ingurunean dagoen munduan ez da bizi, mundu matematikoan baizik. Oso azkarra da. Matematika egiteari ekin dio buru-belarri eta horregatik bere familiari ez. Borondate handia duen pertsona da.
-Alicia: Protagonistaren emaztea da, eta honen laguntzarekin Nashek bere gaixotasuna gainditzen du.
-William Parcher: Nash-ek imaginatutako detektibea, Johni misioak bidaltzen dizkiona.
- Charles: bere lagun hoberena zela uste zuena . Bre hilobarekin batera leku guztietara jarraitzen du Jonh .
ESKIZOFRENIA:
Eskizofrenia gaixotasun psikologikoa da.
Definizioa: Eskizofrenia gaixotasun mental larria da eta kronikoa, hau da, behin garatu eta bizitza osorako duguna. Batzuetan pertsonak errealitatearekin apurketak dituzte, haluzinazioak, delirioak (sinesmen faltsuak) etb.
Eskizofrenia gutxi gorabehera 17 urtetik gora garatzen hasten da.
Eskizofrenia zergatik sortzen den ez dago oso argi, baina aditu gehienen ustetan organismoak zenbait egoera berezitara egokitzen jakin ez duelako izaten da; heredentziaz hartutakoa ere izan daiteke, edo beste zenbait eritasunek edo jarrerek eraginda. Gaur egun psikoterapia eta gai lasaigarriak erabiltzen dira eskizofrenia zaintzeko, baina ez dago oso argi senda daitekeen ala ez.
ESKIZOFRENIA SINTOMAK:
Sintomak bost taldetan banatzen dira.
-Lehenengo taldean, sintoma positiboak daude. Zoraldiak(delirio), lilurapenak(aluzinazio), jokabide aldaketak, eta urduritasuna. “Psikosi” izena hartzen duten sintomak dira.
-Bigarren taldean, sintoma negatiboak daude. Hala nola: loezina (insomnio), gose falta etb.
-Hirugarren taldean, adimenarekin lotuta dauden sintomak daude. Bertan honako hauek agertzen dira: arreta, informazioa hartzea eta logika elkarketa deuseztatzea; ikastea galaraztea… Talde honetan dauden sintomak dira ezgaitasun sozial gehien eragiten dutenak.
-Laugarren taldean, sentipenekin lotuta dauden sintomak agertzen dira: haserrekortasuna, kezkatzea, tentsioa, depresioa, etsitzea eta ekintza suizidak.
-bosgarren taldean, sintoma anti-sozialak izaten dira.
ESKIZOFRENIA MOTAK:
-Paranoidea: Eldarnioak dira nagusi, batez ere, handitze eldarnioa eta pertsekuzio eldarnioa. Entzumenezko haluzinazioa eta jokabidearen eta hizkuntzaren nahasteak ere izaten dituzte.
-desorganizada: Mota hau gazteetan izan ohi da eta kondukta erregresiboak izan ohi dituzte. Ez dute ondo hitz egiten. Era arraro batean jokatzen dute. Pertsona batzuk ezin dute bere burua zaindu.
-Katatonikoa: Mota hau dituzten pertsonak hiperaktiboak izaten dira. Oso urduriak dira. Lo gutxi egiten dute.
Mota gehiago daude baina nagusienak hauek dira.
TRATAMENDUA:
-Tratamendua neuroleptikoak: neuroléptico batzuk iraupen luzekoak dira eta nahikoa da hamabostetan , hiru astetan edo hilean behin ezartzea injekzio baten bidez. Beste batzuk,batez ere ezezko sintomatologiaren aurka zuzendutakoak, eragin desinhibitzailea daukate.
-Psikoterapiak:
-psikoanalitikoak: inkontzientearen edukiaren aurkikuntzan baino gehiago saiatu beharko da laguntza eskaintzen.
-familiakoak: berehalako berrerorketa ekiditzeko erabiltzen dira.
-portaerakoak: giza ahalmenak berreskuratzea eta gizadion berregokitzera bideratzen dira.
-sozioterapia: berregokitze lanera zuzendutakosozioterapia ezinbestekoa da. Bitarteko eraketetan egiten da birmoldaketa, hau sektore psikiatriko bati legozkiekeen egituraketetan.
FAMILIA ETA LAGUNEN JOKABIDEA:
Familia eta lagunek honako gaixotasun hau detektatzerakoan jakin behar dute nola konportatu, ezin dira denbora guztian zure gainean egon, utzi behar dizute denbora batean. Alboan egotea komenigarria da gaixotasun guztiak konpontzeko. Pazientzia handia euki behar dute zuri laguntzeko.
JOHN FORBES NASH:
John Nash 1928ko ekainaren 13an jaio zen, Bluefield Sanatoriumean. Txikia zenean, normalean, bakarrik egoten zen, liburuak asko gustatzen zitzaizkion eta ez zuen ia ezer jolasten beste mutilekin. Bere ama Margaret Virginia Martin deitzen zen. Honek ikasi zuen “ Virginia Occidental” Unibertzitatean
hizkuntza desberdinak. Irakatsi zizkion gauzak Johni eta John oso ikastetxe on batzuetara joan zen. Bere aitak John Forbes Nash Texasen jaio zen 1892an. Lehenengo Guerra mundialean egon zen eta urte batean izan zen Texaseko unibertsitatearen irakaslea. John txikitatik oso azkarra izan zen. Hamalau urte zituenean John interesa jartzen hasi zen matematiketan eta kimikan. Eta 1941an “Bluefield” ikastetxean sartu zen.Nash “George Westinghouse” ikastetxean beka bat irabazi zuen eta 1945an “Carola Maradi” institutuan sartu zen ingeniaritza kimikoa ikasteko. 1948an onartu zuen Princentongo Unibertsitatearen beka bat, hor matematikako ikasketak egiteko. Unibertsitate horretan, Einstein adibidez, ikasten egon zen.. Hogeita bat urte zituenean hasi zen lan egiten RANDen aire-indarren instituzioan. 1954an John Nash atxilotuta izan zen homosexualen sarealdi batean, eta orduan RANDetik bota zuten. Nash Alicia Larderekin ezkondu zen. Honek bere ikaslea izan zen. Urte bat pasa ondoren, 1958an, detektatu zioten eskizofrenia zeukala, baina gaixotasun horrekin zeramatzan urte batzuk. 1959an egon zen barnetegi batean gaixotasunagatik eta geroxeago bere semea John Charles Martin jaio zen. 1963an Alicia eta John dibortziatu ziren, baina Nashek Ekonomiako Nobel saria irabazi eta gero elkartu ziren eta 2001eko ekainaren 1ean berriro ezkondu ziren.
NIRE IRITZIA:
Niri pelikula hau asko gustatu zait ez duelako bakarrik pertsonai bati buruz hitz egiten ,ere eskizofrenia gaixotasunari buruz ere bai. Oso interesgarria iruditu zait eta gomendatzeko pelikula bat da.
BIBLIOGRAFIA/webgrafia:
Http://www.google.com
http://www.wikipedia.com
http://www.hiru.com
Elhuyar entziklopedia
PERTSONAIAK:
-John Nash: Protagonista da. Bere ingurunean dagoen munduan ez da bizi, mundu matematikoan baizik. Oso azkarra da. Matematika egiteari ekin dio buru-belarri eta horregatik bere familiari ez. Borondate handia duen pertsona da.
-Alicia: Protagonistaren emaztea da, eta honen laguntzarekin Nashek bere gaixotasuna gainditzen du.
-William Parcher: Nash-ek imaginatutako detektibea, Johni misioak bidaltzen dizkiona.
- Charles: bere lagun hoberena zela uste zuena . Bre hilobarekin batera leku guztietara jarraitzen du Jonh .
ESKIZOFRENIA:
Eskizofrenia gaixotasun psikologikoa da.
Definizioa: Eskizofrenia gaixotasun mental larria da eta kronikoa, hau da, behin garatu eta bizitza osorako duguna. Batzuetan pertsonak errealitatearekin apurketak dituzte, haluzinazioak, delirioak (sinesmen faltsuak) etb.
Eskizofrenia gutxi gorabehera 17 urtetik gora garatzen hasten da.
Eskizofrenia zergatik sortzen den ez dago oso argi, baina aditu gehienen ustetan organismoak zenbait egoera berezitara egokitzen jakin ez duelako izaten da; heredentziaz hartutakoa ere izan daiteke, edo beste zenbait eritasunek edo jarrerek eraginda. Gaur egun psikoterapia eta gai lasaigarriak erabiltzen dira eskizofrenia zaintzeko, baina ez dago oso argi senda daitekeen ala ez.
ESKIZOFRENIA SINTOMAK:
Sintomak bost taldetan banatzen dira.
-Lehenengo taldean, sintoma positiboak daude. Zoraldiak(delirio), lilurapenak(aluzinazio), jokabide aldaketak, eta urduritasuna. “Psikosi” izena hartzen duten sintomak dira.
-Bigarren taldean, sintoma negatiboak daude. Hala nola: loezina (insomnio), gose falta etb.
-Hirugarren taldean, adimenarekin lotuta dauden sintomak daude. Bertan honako hauek agertzen dira: arreta, informazioa hartzea eta logika elkarketa deuseztatzea; ikastea galaraztea… Talde honetan dauden sintomak dira ezgaitasun sozial gehien eragiten dutenak.
-Laugarren taldean, sentipenekin lotuta dauden sintomak agertzen dira: haserrekortasuna, kezkatzea, tentsioa, depresioa, etsitzea eta ekintza suizidak.
-bosgarren taldean, sintoma anti-sozialak izaten dira.
ESKIZOFRENIA MOTAK:
-Paranoidea: Eldarnioak dira nagusi, batez ere, handitze eldarnioa eta pertsekuzio eldarnioa. Entzumenezko haluzinazioa eta jokabidearen eta hizkuntzaren nahasteak ere izaten dituzte.
-desorganizada: Mota hau gazteetan izan ohi da eta kondukta erregresiboak izan ohi dituzte. Ez dute ondo hitz egiten. Era arraro batean jokatzen dute. Pertsona batzuk ezin dute bere burua zaindu.
-Katatonikoa: Mota hau dituzten pertsonak hiperaktiboak izaten dira. Oso urduriak dira. Lo gutxi egiten dute.
Mota gehiago daude baina nagusienak hauek dira.
TRATAMENDUA:
-Tratamendua neuroleptikoak: neuroléptico batzuk iraupen luzekoak dira eta nahikoa da hamabostetan , hiru astetan edo hilean behin ezartzea injekzio baten bidez. Beste batzuk,batez ere ezezko sintomatologiaren aurka zuzendutakoak, eragin desinhibitzailea daukate.
-Psikoterapiak:
-psikoanalitikoak: inkontzientearen edukiaren aurkikuntzan baino gehiago saiatu beharko da laguntza eskaintzen.
-familiakoak: berehalako berrerorketa ekiditzeko erabiltzen dira.
-portaerakoak: giza ahalmenak berreskuratzea eta gizadion berregokitzera bideratzen dira.
-sozioterapia: berregokitze lanera zuzendutakosozioterapia ezinbestekoa da. Bitarteko eraketetan egiten da birmoldaketa, hau sektore psikiatriko bati legozkiekeen egituraketetan.
FAMILIA ETA LAGUNEN JOKABIDEA:
Familia eta lagunek honako gaixotasun hau detektatzerakoan jakin behar dute nola konportatu, ezin dira denbora guztian zure gainean egon, utzi behar dizute denbora batean. Alboan egotea komenigarria da gaixotasun guztiak konpontzeko. Pazientzia handia euki behar dute zuri laguntzeko.
JOHN FORBES NASH:
John Nash 1928ko ekainaren 13an jaio zen, Bluefield Sanatoriumean. Txikia zenean, normalean, bakarrik egoten zen, liburuak asko gustatzen zitzaizkion eta ez zuen ia ezer jolasten beste mutilekin. Bere ama Margaret Virginia Martin deitzen zen. Honek ikasi zuen “ Virginia Occidental” Unibertzitatean
hizkuntza desberdinak. Irakatsi zizkion gauzak Johni eta John oso ikastetxe on batzuetara joan zen. Bere aitak John Forbes Nash Texasen jaio zen 1892an. Lehenengo Guerra mundialean egon zen eta urte batean izan zen Texaseko unibertsitatearen irakaslea. John txikitatik oso azkarra izan zen. Hamalau urte zituenean John interesa jartzen hasi zen matematiketan eta kimikan. Eta 1941an “Bluefield” ikastetxean sartu zen.Nash “George Westinghouse” ikastetxean beka bat irabazi zuen eta 1945an “Carola Maradi” institutuan sartu zen ingeniaritza kimikoa ikasteko. 1948an onartu zuen Princentongo Unibertsitatearen beka bat, hor matematikako ikasketak egiteko. Unibertsitate horretan, Einstein adibidez, ikasten egon zen.. Hogeita bat urte zituenean hasi zen lan egiten RANDen aire-indarren instituzioan. 1954an John Nash atxilotuta izan zen homosexualen sarealdi batean, eta orduan RANDetik bota zuten. Nash Alicia Larderekin ezkondu zen. Honek bere ikaslea izan zen. Urte bat pasa ondoren, 1958an, detektatu zioten eskizofrenia zeukala, baina gaixotasun horrekin zeramatzan urte batzuk. 1959an egon zen barnetegi batean gaixotasunagatik eta geroxeago bere semea John Charles Martin jaio zen. 1963an Alicia eta John dibortziatu ziren, baina Nashek Ekonomiako Nobel saria irabazi eta gero elkartu ziren eta 2001eko ekainaren 1ean berriro ezkondu ziren.NIRE IRITZIA:
Niri pelikula hau asko gustatu zait ez duelako bakarrik pertsonai bati buruz hitz egiten ,ere eskizofrenia gaixotasunari buruz ere bai. Oso interesgarria iruditu zait eta gomendatzeko pelikula bat da.
BIBLIOGRAFIA/webgrafia:
Http://www.google.com
http://www.wikipedia.com
http://www.hiru.com
Elhuyar entziklopedia
UNA MENTE MARAVILLOSA
1. FITXA TEKNIKOA
Izena: A Beautiful Mind
Zuzendaria: Ron Howard
Herrialdea: Estatu Batuak
Urtea: 2001
Iraupena: 135 min.
Errepartoa: Russell Crowe, Josh Lucas, Paul Bettany, Adam Goldberg, Anthony Rapp, Jason Gray, Judd Hirsch, Vivien Cardone, Austin Pendleton, Ed Harris, Christopher Plummer, Jennifer Connelly.
2. SINOPSIA
Filme honetan, Russel Crowe matematikari baten gorputzean sartzen da. Betidanik, besteak baino azkarragoa izan da. Supergaitu bezala identifikatuta dago. Hala ere, nahiz eta munduko burmuinik ikaragarriena izanda, ez du bere ideiak bide onetik eramaten. Baina egun batean, bere gelakidearen laguntzarekin, teorema bat garatzen du eta kode deszifratzaile ospetsu batean bihurtu zen.
Denbora pasata, militar batek laguntza eskatzen dio. Kode bat deszifratu behar du. Egunak eta egunak ematen ditu kodeak deszifratzen. Baina egun batean, bere mundua aldatu egiten da. Eskizofrenikoa dela esaten diote. Hortik aurrera, bere arazoa konpontzea da bere arazorik garrantzitsuena.
3. PERTSONAIAK
John Nash: Filmearen protagonista da. Oso azkarra baina hala ere, burmuineko arazo bat dauka. Hasieran ez du onartzen baina gero bere familiaren laguntzaz, arazoarekin bizitzen ikasten du.
Alicia: Protagonistaren emaztea da. Haren ikaslea zen hasieran. Primeran zihoan haien erlazioa baina John-en arazoa oso gogorra da berarentzat. Hala ere berarekin jarraitzen du eta bera behar duen laguntza ematen dio.
Geroxeago, bera imajinatzen dituen pertsonaiak agertzen dira. Alde batetik, bere klasekidea eta bestetik, Parcher. Detektibe bat.
4. ESKIZOFRENIA
Eskizofrenia, gaixotasun kroniko bat dela aipatu behar da. Gaixoaren errealitatearen kontzientzian aldaketa batzuk egoten dira. Sintomak oso aldakorrak dira eta horrexegatik zaila izten da diagonstikatzeko. Normalean, gaztea zarenean garatzen duzu eta bizitza osorako izan ahal duzu. Nahiz eta kasu batzuk egon non gaixotasuna desagertu egin dela.
5. SINTOMAK
Bost taldeetan zailka ditzakegu sintomak:
- Sintoma positiboak: Hemen barruan aluzinazioak etab agertu egiten dira.
- Sintoma negatiboak: Hemen funtzio psikikoak murriztu egiten dira.
- Sintoma kognitiboak: Atentzioaren murrizketa agertzen da hemen. Hezkuntzarako zailtasunak etab.
- Sintoma afektiboak: Irritabilitatea, tentsioa, depresioa, etab. Agertu dezakete gaixotasun honekin.
- Sintoma antisozialak: Talde honetan, besteekin harremanak izateko zailtasunak agertzen dira.
6. ESKIZOFRENIA MOTAK
- Paranoide: Aluzinazioak eta delirioak nagusi izaten dira.
- Desorganizatua: Jarrera desorganizatu bat azaltzen da kasu honetan.
- Katatonikoa: Aldaketa psikomotore garrantzitsuak agertzen dira.
- Indiferentziala: Sintoma psikotikoak daude baina ez daude talde zehatz baten barruan.
- Residuala: Kasu honetan sintoma positiboak murriztuak daude.
8. FAMILIA ETA LAGUNEN JOKABIDEA
Hasieran emaztea ez daki ondo zer egin. Badaki John arazo bat duela baina ez daki nola jokatu. Hala ere, sintomak oso nabariak izaten hasten denean, berehala eskatzen du laguntza medikuei. Tratamendu osoan zehar emaztea dago bera laguntzen. Errealitatean ere besteen laguntza oso garrantzitsua izaten da gaixotasuna ondo eraman ahal izateko.
9. JOHN FORBES NASH
John Forbes Nash 1928. urtean jaio zen Virginian. Txikitatik, erlazionatzeko arazo larriak zituen. Bere ama unibertsitate batean egon zen. Horrexegatik bere amaren laguntzaz ikasketetan atentzio handia ipini zuen lehenengo momentutik. 14 urterekin matematikan eta kimikan interes handi bat ipini zuen, eta Bluefield eskolan sartu zen. Geroxeago beka bat irabazi zuen eta institutu on batean sartu egin zen. Hor, matematiketan espezializatu zen. Hortik, beka baten ondorioz Princeton unibertsitatera joan zen. Bere irakaslearen gomendiozko ezkutitza zuzena zen: “Este chico es un genio”
11. BIBLIOGRAFIA /webgrafia
HTTP://www.Wikipedia.org
http://www.hiztegia.net (3000 Hiztegia)
http://psikolaixe.blogspot.com
Izena: A Beautiful Mind
Zuzendaria: Ron Howard
Herrialdea: Estatu Batuak
Urtea: 2001
Iraupena: 135 min.
Errepartoa: Russell Crowe, Josh Lucas, Paul Bettany, Adam Goldberg, Anthony Rapp, Jason Gray, Judd Hirsch, Vivien Cardone, Austin Pendleton, Ed Harris, Christopher Plummer, Jennifer Connelly.
2. SINOPSIA
Filme honetan, Russel Crowe matematikari baten gorputzean sartzen da. Betidanik, besteak baino azkarragoa izan da. Supergaitu bezala identifikatuta dago. Hala ere, nahiz eta munduko burmuinik ikaragarriena izanda, ez du bere ideiak bide onetik eramaten. Baina egun batean, bere gelakidearen laguntzarekin, teorema bat garatzen du eta kode deszifratzaile ospetsu batean bihurtu zen.
Denbora pasata, militar batek laguntza eskatzen dio. Kode bat deszifratu behar du. Egunak eta egunak ematen ditu kodeak deszifratzen. Baina egun batean, bere mundua aldatu egiten da. Eskizofrenikoa dela esaten diote. Hortik aurrera, bere arazoa konpontzea da bere arazorik garrantzitsuena.
3. PERTSONAIAK
John Nash: Filmearen protagonista da. Oso azkarra baina hala ere, burmuineko arazo bat dauka. Hasieran ez du onartzen baina gero bere familiaren laguntzaz, arazoarekin bizitzen ikasten du.
Alicia: Protagonistaren emaztea da. Haren ikaslea zen hasieran. Primeran zihoan haien erlazioa baina John-en arazoa oso gogorra da berarentzat. Hala ere berarekin jarraitzen du eta bera behar duen laguntza ematen dio.
Geroxeago, bera imajinatzen dituen pertsonaiak agertzen dira. Alde batetik, bere klasekidea eta bestetik, Parcher. Detektibe bat.
4. ESKIZOFRENIA
Eskizofrenia, gaixotasun kroniko bat dela aipatu behar da. Gaixoaren errealitatearen kontzientzian aldaketa batzuk egoten dira. Sintomak oso aldakorrak dira eta horrexegatik zaila izten da diagonstikatzeko. Normalean, gaztea zarenean garatzen duzu eta bizitza osorako izan ahal duzu. Nahiz eta kasu batzuk egon non gaixotasuna desagertu egin dela.
5. SINTOMAK
Bost taldeetan zailka ditzakegu sintomak:
- Sintoma positiboak: Hemen barruan aluzinazioak etab agertu egiten dira.
- Sintoma negatiboak: Hemen funtzio psikikoak murriztu egiten dira.
- Sintoma kognitiboak: Atentzioaren murrizketa agertzen da hemen. Hezkuntzarako zailtasunak etab.
- Sintoma afektiboak: Irritabilitatea, tentsioa, depresioa, etab. Agertu dezakete gaixotasun honekin.
- Sintoma antisozialak: Talde honetan, besteekin harremanak izateko zailtasunak agertzen dira.
6. ESKIZOFRENIA MOTAK
- Paranoide: Aluzinazioak eta delirioak nagusi izaten dira.
- Desorganizatua: Jarrera desorganizatu bat azaltzen da kasu honetan.
- Katatonikoa: Aldaketa psikomotore garrantzitsuak agertzen dira.
- Indiferentziala: Sintoma psikotikoak daude baina ez daude talde zehatz baten barruan.
- Residuala: Kasu honetan sintoma positiboak murriztuak daude.
8. FAMILIA ETA LAGUNEN JOKABIDEA
Hasieran emaztea ez daki ondo zer egin. Badaki John arazo bat duela baina ez daki nola jokatu. Hala ere, sintomak oso nabariak izaten hasten denean, berehala eskatzen du laguntza medikuei. Tratamendu osoan zehar emaztea dago bera laguntzen. Errealitatean ere besteen laguntza oso garrantzitsua izaten da gaixotasuna ondo eraman ahal izateko.
9. JOHN FORBES NASH
John Forbes Nash 1928. urtean jaio zen Virginian. Txikitatik, erlazionatzeko arazo larriak zituen. Bere ama unibertsitate batean egon zen. Horrexegatik bere amaren laguntzaz ikasketetan atentzio handia ipini zuen lehenengo momentutik. 14 urterekin matematikan eta kimikan interes handi bat ipini zuen, eta Bluefield eskolan sartu zen. Geroxeago beka bat irabazi zuen eta institutu on batean sartu egin zen. Hor, matematiketan espezializatu zen. Hortik, beka baten ondorioz Princeton unibertsitatera joan zen. Bere irakaslearen gomendiozko ezkutitza zuzena zen: “Este chico es un genio”
11. BIBLIOGRAFIA /webgrafia
HTTP://www.Wikipedia.org
http://www.hiztegia.net (3000 Hiztegia)
http://psikolaixe.blogspot.com
Una mente maravillosa
UNA MENTE MARAVILLOSA
Fitxa teikoa:Russell Crowe (John Nash), Ed Harris (Parcher), Jennifer Connelly (Alicia Nash), Christopher Plummer (Dr. Rosen), Paul Bettany (Charles), Adam Goldberg (Sol),
Josh Lucas (Hansen), Vivien Cardone (Marcee), Anthony Rapp (Bender), Jason Gray-Stanford (Aisnely), Judd Hirsch (Helinger), 
Austin Pendleton (Thomas King).
Sinopsia:
Jonh Nash, pertsona supergaitu bat zen. Unibertsitate batean lan egiten hasten denean, bere emaztea izango zen emakumea, Alicia, ezagutzen du, geroago bere laguntza bakarra izan go zena. Egun batean, estatuarentzat lan egiten zuela zioen pertsona bat ezagutu zuen eta mesu sekretuen bidez, errusiarrek, estatuaren aurkako eraso bat prestatzen ari zirela eta hauen helburuak deskubritu behar zituela. Horretarako, eskumuturrean kode hantzeko bat jarri zioten, postontzi batean informazioa sartzeko. Egoerak horrela jarraitu zuen eta bitartean Aliciarekin ezkondu egin zen. Seme bat ere izan zuen. Egun batean, hitzaldi bat ematen zegoela, psikiatra bat, bere bula joaten da eta ihes egiten saihatu zenez, indarrean eraman zuten. Hor eskizofrenia zuela jakiten du , gobernuarentzat lan egiten zuen pertsona ez zela existitzen ezta bere lagun hoberena zela pentsatzen zuen pertsona eta bere hiloba eta berak bakarrik ikusten zituela. Horretarako, prosezu gogorretatik igaro ondoren, berriz ateratzen da eta pixkanaka errekuperatzen doa. Bere medikamendua hartzen usten duen unean, alusinazioak berriz itzultzen zaizkio eta orduan konturatzen da eta lehen aldiz kontzienteada gertatzen ari zaionaz. Bera bakarrik, bere errekuperazio prosezuan jartzen da. Urteak behar izan zituen bere buruan ikusten zituen pertsonaiak kontrolatzeko eta unibertsitatean berriz lanean jartzen da. Hainbat urte barru, nobel saria irabazi zuen. Gaur egun, Jonh Nash, bere gaixotasunarekin bizitzen jarraitzen du, baina ia inork lortu ezin izan duena lortu du.
Pertsonaiak:
Alde batetik, egizakoak direnen artean hauek daude:
Alicia, emakume indartsua da, bere senarraren ondoan jarraitzen du nahiz eta hauek banandu ere. Lagundu egiten dio aurrera joaten eta berarekin bukaerarte jarritzen dio.
Jonh Nash, supergaitua da, baina eskizofrenia zela eta bizitza gogorra eramatera bahertuta zegoen, Bere gaixotasuna onartu eta gero, aurrera jarratitzea erabakitzen du eta lanean jarraituz.Pertsona oso gogorra da , gaixotasunarekin bizitzen ikasten baitu. Berak egindako lana zela eta nobel saria jaso zuen 1994 ean.
Rosen doktorea, Jonh Nash-entzako laguntzetako bat ere izan zen, gaixotasuna nola eramatea erakutsi zion eta beste oportunitate bat ematen dio medikamendu gabe bizitzen jarraitzeko.
Bestetik, Jonh-ek ikusten dituen pertsonaiak ere badaude, istorioan garrantsi handia dutenak:
Parcher, sinestarazi egiten dio bere laguntzari esker errusiarren eraso bat eragotzi zezakeela egunkari eta aldizkarietan zeuden kode sekretuak argitutzen bazituen.
Charles, bere lagun hoberena zela uste zuena . Bre hilobarekin batera leku guztietara jarraitzen du Jonh .
Eskizofrenia, zer da?
Gaixotasun mental bat da. Hau dutenek zailtasun handia dute gizartera egokitzeko eta harremanetan eragozten du. Sarritan gaixotasun kroniko eta larria da eta lehen aldiz nerabetsunean edota heldutasunean agertzen da. Eskizofrenikoen delirioa pertsekuziozkoa, erlijiosoa, sexuala edo hipokondriakoa edo beste gairen baten ingurukoa izan daiteke.
Sintomak:
Eskizofreniaren sintoma kliniko nagusiak hauek dira: delirioak, haluzinazioak, pertsonaren pentsamendu-prozesuen eta asoziazio-katearen inkoherentzia, emozio normalak edo egokiak sentitzeko zailtasuna eta errealitatetik urruntzea.
Eskizofreniaren sintoma bereizgarria da gaixoak kanpoko indarren batek kontrolatuta edo gidatuta dagoela sinestea. Pentsamendu-desordena izatean, gai batetik bestera igarotzen da, modu ilogiko, desegoki eta desantolatuan. Kasu larrietan, desordena hori ahoskatzean agertzen da. Lengoaia esanahirik gabea eta errepikapenezkoa izan daiteke, informazio gutxi edo batere ez duena. Sarritan eskizofrenikoa ez da bere egoeraz jabetzen. Eskizofrenikoaren sintoma negatiboen artean emozioa sentitzeko (edo gutxienez adierazteko) zailtasuna dago, aurpegiko adierazpen-faltak eta modu monotonoan hitz egiteak begi bistan jartzen duena.
Motak:Lau talde nagusi bereizten dira: hebefrenikoa, portaera desorekatua dauka esaterako arrazoirik gabe barres hasten da, katatonikoa, psikomotoreen alterazioak, paranoidea,delirioak eta alusinaziioak dira nagusi eta sinplea, garapen txarra du eta sintoma negatiboak aurkezten ditu.
Tratamendua:
Tratamenduan botikak, psikoterapia eta terapia lagungarria erabiltzen dira. Antipsikotikoak deituriko farmakoak erabiltzen dira sintomak kontrolatzeko. Psikoterapiaren bidez, aluzinazioak ez izateko ezinbestekoa da gizartean integratzeko, eta terapia lagungarrien bidez, bere bizitza normaleko ohiturak izatea eta egun osoan zehar gauza deesberdinak egitea, bere lagun taldea izatea, normalizatzeko.
Familia eta lagunen jokabidea:
Ezinbestekoa da hauek gaixotasuna onartzea eta gaixoa laguntzea hau ongi sentitzeko eta gaixotasuna erraztasun handiagoz eramateko. Alde batetik familia honi buruzko informazio gehiena izan behar du dudarik ez izateko. Bestetik, gaixoarekin naturaltasunez hitz egin daukan gaixotasunaz. Bakarrik ez ustea eta behin eta berriz ekintza desberdinetan ihardun. Gaixoarekin kezkatzen dionaz hitz egin.Eta hartu behar dituen medikamenduak kontrolatuta izatea eta instrukzioak ongi jarraitzea.
Iritsi pertsonala:
Jonh Nash-en egoerak erakutsi egin dit edozein egoeraren aurrean, oso gogorra izan edo ez , esperantza izan behar dela gaixotasunari aurre egiteko eta ia beti, badagoela aurrera ateratzeko esperantza. Baita onartzen jakin behar dugula garen modukoak garela.
Webgrafia:
Harluxet, wikipedia eta google.
2009/03/22
Una mente maravillosa!
Una mente maravillosa:Fitxa teknikoa:
Zuzendaria: Ron Howard.
Urtea: 2001.
Gidoia: Silvya Nasa reta Akiva Goldsman.
Musika: James Horner.
Argazkigintza: Roger Deakins.
Produktoreak: Brian Grazer, Todd Hallowell, Ron Howard, Karen Kehela, Kathleen McGill, Maureen Peyrot, Louisa Velis.
Montaia: Daniel P.Hanley y Mike Hill.
Aktoreak: Ed Harris, Jennifer Connelly, Chistopher Plummer, Paul Bettany, Adam Goldberg, Josh Lucas, Vivien Cardone. Anthony Rapp, Jason Gray-Stanford, Judd Hirsch, Austin Pendleton, Vistor Steinbach, Tanya Clarke, Thomas F.Walsh.
Sinopsia:
Benetako gertaera batean oinarrituta. John Forbes Nashek eskizofrenia jasan zuen. Gaixotasun hau tratamendu bati esker eta bere emazteari esker (Alicia) gainditu zuen baina Nashek berak izugarri borrokatu zuen, gaixotasunaren kontra.
John Forbes Nash Princeton Unibertsitatera joan zen. Beka bat zeukan, matematika ikasteko. Ez zen klasera joaten. Berak aurkitu nahi zuen teoria bat matematika jenio bihurtzeko.
Bere gaixotasuna hasi zenean, ez ziren pertsonak ikusten zituen. Uste zuen pertsona horiek bera behar zutela. Hauek esaten zioten eskutitzak bidali behar zituela etxe batera eta gutunetan jarri behar zituela emaitza matematikoak. Etxe horretan sartzeko, besoan kode bat jarri ziotela. Baina dena zegoen bere irudimenean. Etxe horretan ez zen inor bizi eta ez zioten ezer jarri. Urte batzuk geroago, eskizofrenia zeukala esan zioten.
Bere emaztea etxe horretara joan zenean, gutunontzian bere senarraren eskutitzak aurkitu zituen. Berak lagundu zion. Nashek bere gaixotasuna onartu zuen eta nahiz eta pertsonak hitz egin, berak ihes egin zien. Horrela, bere gaixotasunaren aurka borrokatu zuen. Nashek Nobel Saria irabazi zuen.
Pertsonaien deskribapena:
Filma honetan pertsonaia ugari daude baina garrantzitsuenak honako hauek dira:
-John Nash: Protagonista da. Bere ingurunean dagoen munduan ez da bizi, mundu matematikoan baizik. Oso azkarra da. Matematika egiteari ekin dio buru-belarri eta horregatik bere familiari ez. Borondate handia duen perstona da.
-Alicia Nash: John Nashen emaztea da. Polita, azkarra, Física ikaslea da. Denetarik egiteko prest dago bere senarrari laguntzeko eta gaixotasunetik ateratzeko. Asko maite du. Maitekorra, laguntzailea, solidarioa. Bere senarraren poza eta sufrimendua elkarbanatzen du.
-Dr. Rosen: John Nashen doktorea da. Bere gaixotasuna gainditzen lagunduko dio. Terapia desberdinak erabiltzen ditu, adibidez, pirula batzuk hartzeko esaten dio, eta Aliciak ematen dizkio Johni baina honek kaxa batean gordetzen ditu eta ez ditu hartzen..
IMAGINARIOAK:
- Charles: Nashen laguna da. Unibertsitatean, logela konpartitu zuten. Honek alaba bat zuen.
- Parcher: Detektibe bat da. Honek Nash arazo sekretuetan sartzen du, etsaiaren mezuak deskodifikatzeko.
Eskizofrenia: zer da?.
Adimenaren gaixotasuna, jendearekiko eta errealitatearekiko harremana galtzea eta nortasuna erabat aldatzea ezaugarri duena; gaixoak bere mundua eraikitzen du errealitatea kontuan izan gabe, jarrera oso bereziak, ulertezinak izaten dituela.Eskizofrenia zergatik sortzen den ez dago oso argi, baina aditu gehienen ustetan organismoak zenbait egoera berezitara egokitzen jakin ez duelako izaten da; heredentziaz hartutakoa ere izan daiteke, edo beste zenbait eritasunek edo jarrerek eraginda. Gaur egun psikoterapia eta gai lasaigarriak erabiltzen dira eskizofrenia zaintzeko, baina ez dago oso argi senda daitekeen ala ez.Sintomak:
Eskizofrenia izaten dituen sintomak hauek dira:
Lehenengo taldean, sintoma positiboak daude. Zoraldiak(delirio), lilurapenak(aluzinazio), jokabide aldaketak, eta urduritasuna. “Psikosi” izena hartzen duten sintomak dira.
Bigarren taldean, sintoma negatiboak daude. Funtzio psikikoak galtzeari edo urritzeari deritzo.
Hirugarren taldean, adimenarekin lotuta dauden sintomak daude. Bertan honako hauek agertzen dira: arreta, informazioa hartzea eta logika elkarketa deuseztatzea; ikastea galaraztea… Talde honetan dauden sintomak dira ezgaitasun sozial gehien eragiten dutenak.
Laugarren taldean, sentipenekin lotuta dauden sintomak agertzen dira: haserrekortasuna, kezkatzea, tentsioa, depresioa, etsitzea eta ekintza suizidak.
Azkenik, bosgarren taldean, sintoma anti-sozialak izaten dira.
Ezaugarriak honakoak dira:
Nerabezaroan edo gaztea zarenean agertzen da, aurrerago gizonengan emakumeengan baino eta gizonezkoek hondatzeko joera latzagoa daukate. Askotan, bizitza osorako irauten du, baina badaude gaixotasun hau gainditu dutenak ere.
Eskizofrenia motak:
Paranoidea: Eldarnioak dira nagusi, batez ere, handitze eldarnioa eta pertsekuzio eldarnioa. Entzumenezko haluzinazioa eta jokabidearen eta hizkuntzaren nahasteak ere izaten dituzte.
Katatonikoa: negatibismoa, pasibotasuna, komunikazio falta, gorputzaren mugimendu eta jarrera arraroak (luzaroan gorputz jarrera bera mantentzen dute, manikien antzera) eta ekolalia (eurek edo inork esandako hitzak edo esaldiak errepikatzen dituzte).
Hebefrenikoa: (antolaketa falta): Haurren jokabidea azaltzen dute, keinu eta pose asko erabiliz, alegiazko pertsonekin hitz egiten dute eta erakusten duten afektua ezegokia eta azalekoa da.
Ondar eskizofrenia: portaera aldrebesa, logikarik gabeko pentsamenduak etab.
Tratamendua:
Eskizofreniaren tratamendua gaixotasun guztietarako ezarri diren hiru prebentzio mailak bateratuz egin behar da. Tratamendu hori hurrengo honetan datza: a) sintomak desagertarazi, behin agertu direla b) krisi berriak agertzea saihestu c) pazientea errehabilitatu, funtzionamendu orokorra hobetzeko asmoz. Tratamenduaren emaitzak ebaluatzeko, hurrengo parametro hauek hartu behar dira kontuan: sintomak hobetzea, laneko errendimendua hobetzea, gizartearen aurreko funtzionamendua hobetzea, berospitaleratzeen maiztasuna, egonaldien iraupena eta funtzionatu ahal izateko beste pertsona batzuekiko menpekotasuna murriztea.
Farmazeutikoak: Medikamentu antipsikotikoak oso eraginkorrak dira eskizofreniaren sintomak kotrolatzeko. Medikamentu horiek berrogeita hamar urtearen bueltan agertu ziren, eta ordutik hona eskizofreniak jotako milioika pertsonen bizitza-kalitatea hobetu dute, komunitatean bizitzeko laguntza izan baitira.
Eskizofreniaren konplexutasuna dela-eta, eta sintomen barietate indibiduala dela-eta, ez dago pertsona guztietan emaitza berberak sor ditzakeen medikaziorik. Pertsona batentzako onena den medikazioa ez da behar bada beste batentzako aukerarik onena.
Zoritxarrez, eskizofreniak jotako pertsona asko ez daude behar dituzten
medikamentuak hartzen. Eskizofrenia kontrolatzeko medikazioak duen garrantzia ulertzea oinarrizkoa da pazienteentzat, etxekoentzat eta komunitatearentzat.
Psikoterapiak: Errehabilitazioko programak laguntza izan daitezke eskizofrenia duten pertsonentzat; izan ere, eguneroko jarduerak egiteko behar diren gaitasunak garatzen lagunduko diete (dirua erabiltzen, janaria prestatzen, zainketa pertsonalak eta abar egiten…).
Psikoterapia indibidualak (zenbaitetan hitzaren bidezko terapia deitzen zaionak) eskizofrenia duen pertsonari mundu erreala eta irreala bereizten lagunduko dio.
Autolaguntzako taldeek informazioa banatzen dute eta pazienteei eta beren etxekoei laguntza ematen diete, beste pertsona batzuk arazo berbera konpartitzen dutela uler dezaten.
Sozioterapiak: Taldeko terapia laguntza izan daiteke eskizofrenia duten pertsonentzako; izan ere, terapia horrekin beren portaera-moduak eta beste pertsonekiko erlazio-moduak ikas ditzakete.
Familia-talde psikoedukatiboak laguntza handikoak izan daitezke, familiako kideek eskizofrenia duen pertsona zaintzen zeregin aktiboa dutelako. Garrantzizkoa da etxekoek uler dezatela zer den gaixotasuna eta zein bere tratamendua, pazienteak ospitaleko alta hartu ondoren behar duen laguntza izan dezan. Familiako kideek erne egon behar dute berrerortze bat adierazten duten zeinuak ikusteko; horrela izanez gero, berehala laguntza medikoa bilatu behar dute, berrerortzearen zorroztasuna gutxitzeko eta berriz ospitalera eraman beharra prebenitzeko.
Familia eta lagunen jokabidea:
Johnen familiaren eta lagunen partetik laguntza asko eman zioten, gehien bat bere emazteak, baina honek oso txarto pasatu zuen bere senarra horrela ikusten. Eta berak egiten zuen ahal zuen guztia bere senarra sendatzeko.
John Forbes Nash:
John Nash 1928ko ekainaren 13an jaio zen, Bluefield Sanatoriumean. Txikia zenean, normalean, bakarrik egoten zen, liburuak asko gustatzen zitzaizkion eta ez zuen ia ezer jolasten beste mutilekin. Bere ama Margaret Virginia Martin deitzen zen. Honek ikasi zuen “ Virginia Occidental” Unibertzitatean hizkuntza desberdinak. Irakatsi zizkion gauzak Johni eta John oso ikastetxe on batzuetara joan zen. Bere aitak John Forbes Nash Texasen jaio zen 1892an. Lehenengo Guerra mundialean egon zen eta urte batean izan zen Texaseko unibertsitatearen irakaslea. John txikitatik oso azkarra izan zen. Hamalau urte zituenean John interesa jartzen hasi zen matematiketan eta kimikan. Eta 1941an “Bluefield” ikastetxean sartu zen.
Nash “George Westinghouse” ikastetxean beka bat irabazi zuen eta 1945an “Carola Maradi” institutuan sartu zen ingeniaritza kimikoa ikasteko. 1948an onartu zuen Princentongo Unibertsitatearen beka bat, hor matematikako ikasketak egiteko. Unibertsitate horretan, Einstein adibidez, ikasten egon zen.. Hogeita bat urte zituenean hasi zen lan egiten RANDen aire-indarren instituzioan. 1954an John Nash atxilotuta izan zen homosexualen sarealdi batean, eta orduan RANDetik bota zuten. Nash Alicia Larderekin ezkondu zen. Honek bere ikaslea izan zen. Urte bat pasa ondoren, 1958an, detektatu zioten eskizofrenia zeukala, baina gaixotasun horrekin zeramatzan urte batzuk. 1959an egon zen barnetegi batean gaixotasunagatik eta geroxeago bere semea John Charles Martin jaio zen. 1963an Alicia eta John dibortziatu ziren, baina Nashek Ekonomiako Nobel saria irabazi eta gero elkartu ziren eta 2001eko ekainaren 1ean berriro ezkondu ziren.
Iritsi pertsonala:
Nire ustez filme hau oso interesagarria izan da, eskizofreniaren sintomak eta eskizofrenia duten pertsonak ikusteko, nola egoten diren eta haien inguruko jendea… Eta niretzat izugarria izan da nola berak azkenean konturatzen da eskizofrenia duen eta gaixotasun hau gainditzeko nola ihes egiten die berak ikusten dituen pertsonei. Baina momentu batzuetan oso gogorra eta nazkagarria izan da. Adibidez, ospitalean barneratuta zegoenean lotzen diotenean ohera eta gero bere logelan egoten denean, nola besoa zabaltzen hasi denean kodea hor sartuta zuelako. Baina hau kenduta, filma asko gustatu zait.
Bibliografía/webgrafia:
- Elhuyar hiztegia.
- http://www.google.com/
- Lur hiztegi entziklopedikoa.
Una mente maravillosa
1. FITXA TEKNIKOA
Izena: A beautiful mind
Urtea: 2001
Herrialdea: Estatu Batuak
Zuzendaria: Ron Howard
Iraupena: 130min
Mota: Drama
Musika: James Horner
Gidoia: Akiva Goldsman
2. SINOPSIA
Pelikula hau egiazko bizitzan gertatutako bizipen batean iradokituta dago. Nash gaztea zenean izugarrizko aurkikuntza egin zuen eta ondorioz ospe handia lortu zuen. Baina, berak ez zekiena zen eskizofrenia zuela eta egiten zituen gauza askok soilik bere buruan zirela. Aliciak, bere emazteak, medikuari deitu zion eta honek eskizofrenia diagnostikatu zion eta pilula batzuk eman zizkion gaixotasuna hobetzeko. Baina, Nashek ez zituen pipulak hartzen, pipulak zekarren ondorioak ez zituelako gustoko. Orduan, aluzionazioak edukitzeari ez zion utzi, baina hala ere aurrera egin zuen eta gaixotasun horrekin bizitzera ohitu zen. Azkenean, Nobel Saria eman zioten.
3. PERTSONAIAK
Egiazko pertsonaiak:
-John: Protagonista da. Oso azkarra da eta matematikaz bizi da. Bere arazoak ez ditu gainditzen baina haiegaz bizitzen ikasten du. Eskizofrenia dauka.
-Alicia: John-en emaztea da. Etsi gabe John-en alboan jarraitzen du nahiz eta jakin bere gaixotasuna oso larria dela eta kaltetua atera daitekeela.
Irudizko pertsonaiak:
-Charles: John-en irudizko pertsonai garrantzitsu bat. Bere laguna da eta duela askotik ezagutzen du, edo irudimenean dauka.
-Parcher: John-en beste irudizko pertsonaia. Honek john-i gauzak egitera bultzatzen dio.
4. ESKIZOFRENIA
Psikosi larria da eta pertsona helduetan nahiz gazteetan agertzen da. Gaixotasun hau kronikoa izan ohi da.
Gaixotasun hau daukaten pertsonek errealitatearen nahasmena dauka eta bizitzen dituen bizipen batzuk ez dira errealitateren gertatzen, bere irudimenaren menpe daude. Aluzionazioak nabarmenak dira, zorakeriak esateko ohitura.. baina, pertsona orok ez dute berdin jokatzen eskizofreniaren menpe daudenean, batzuk jokabide batzuk dituzte beste batzuen berdinak eta beste batzuk ordea ez. Orduan, eskizofreniaren diagnostiko bat egitea nahiko zaila da.
5. SINTOMAK
Bost taldeetan bana daitezke eskizofreniaren sintomak.
1. Sintoma positiboak: Talde honetan aluzinazioak, delirioak, urduritasuna eta jokabide aldaketak nabarmentzen dira.
2. Sintoma negatiboak: Bertan, gose eza eta loezina agertzen dira.
3. Adimenarekin zerikusia duten sintomak: Arreta hartzea ezinezkoa da, baita informazioa gogoraztea eta logikaz jokatzea.
4. Emozioekin lotuta daudenak: Tentsioa, depresioa, suisidatzeko asmoak..
5. Sintoma anti-sozialak: Besteekin harremanak edukitzeko gaitasun eza.
6. ESKIZOFRENIA MOTAK
Bost eskizofrenia motak bereizten dira:
1. Eskizofrenia paranoide: Komunena da. Delirioak eta aluzinazioak nabarmenak dira. Normalean ez daude beste sintomarik.
2. Eskizofrenia desantolatua: Mota hau gazteetan izan ohi da eta kondukta erregresiboak izan ohi dituzte. Ez dute ondo hitz egiten. Era arraro batean jokatzen dute. Pertsona batzuk ezin dute bere burua zaindu.
3. Eskizofrenia katatonikoa: Mota hau dituzten pertsonak hiperaktiboak izaten dira. Oso urduriak dira. Lo gutxi egiten dute.
4. Eskizofrenia indiferentzial eta erresiduala: Pentsamenduaren nahasteak, delirioak, aluzinazioak.. nabarmenak dira eskizofrenia indiferencial-ean.
5. Transtornos psicoticos considerados antes como esquizofrenia.
7. TRATAMENDUA
Farmazeutikoak: Pipulak erabiltzen dira gaixotasun hau hobetzeko.
Psikoterapiak: Interbenzio soziofamiliarrak egitean datza pertsonaren zaurkortasuna urritzeko.
Sozioterapiak: Terapia honen bidez dena ulertzen dute eta honela zergaitik dauden azalpenak ematen zaie.
8. FAMILIA ETA LAGUNEN JOKABIDEA
Pelikulan John-en emaztea berarekin momentu oro egoten da bere alboan laguntzeko eta gaixotasun hori ekiditzen laguntzeko. Edo nahiz eta ezin ekidin, hobetzeko.
Normalean, baita honela izan ohi da. Gaixoek norbait izan behar dute ikusteko tratamendua jarraitzen dutela eta gaixotasuna ez dela txarrera jotzen.
9. JOHN FORBES NASH
John Forbes Nash Virginian jaio zen 1928an. Txikitan oso ume bakartia zen eta liburuak gustoko zituen. 14 urtetan Nash-ek matematikarekin eta fisikarekin interes handia izaten hasi zuen.
Geroago, beka bat lortu zuen eta konturatu ziren oso ona zela matematikekan. Bere irakasleak esan zion matematiketan espezializatzeko eta beka bat lortu zuen Princeton unibertsitatearako.
Nash-ek pertsona ororen gainean egon nahi zuen eta oso proiktu perfektu bat asmatu zuen.
Geroago, Nash-ek RAND-erako lan egiten hasi zen, bertan ikerketak egiten ziren. Baina, 1954ko udan atxilotua izan zen, poliziaren sarekada batean homosexualen kontra. Ondorioz, RAND-etik kaleratu zuten.
Bere ikasle batekin ezkondu zen, eta urte batera eskizofrenia diagnostikatu zioten. Hospital batera eraman zioten eta bere umea jaio zen. 1963 dibortziatu zen eta 1994 Premio Nobel saria jaso zuen. 2001ean berriz ezkondu ziren.
10. IRITZIA
Asko gustatu zait pelikula, uste dut oso ondo azaltzen duela zer den eskizofrenia eta zer sentitzen dute eskizofrenia dutenek.
Gainera, autosuperazioa ikus daiteke, ikusten delako nola pertsona batek bere kabuz zerbait konpondu dezake eta era batean edo bestera bizitzera ohitu ahal daitekeen.
11. WEBGRAFIA
http://www.unamentemaravillosa.com
http://www.wikipedia.org
http://www.psicologia-online.com
Izena: A beautiful mind
Urtea: 2001
Herrialdea: Estatu Batuak
Zuzendaria: Ron Howard
Iraupena: 130min
Mota: Drama
Musika: James Horner
Gidoia: Akiva Goldsman
2. SINOPSIA
Pelikula hau egiazko bizitzan gertatutako bizipen batean iradokituta dago. Nash gaztea zenean izugarrizko aurkikuntza egin zuen eta ondorioz ospe handia lortu zuen. Baina, berak ez zekiena zen eskizofrenia zuela eta egiten zituen gauza askok soilik bere buruan zirela. Aliciak, bere emazteak, medikuari deitu zion eta honek eskizofrenia diagnostikatu zion eta pilula batzuk eman zizkion gaixotasuna hobetzeko. Baina, Nashek ez zituen pipulak hartzen, pipulak zekarren ondorioak ez zituelako gustoko. Orduan, aluzionazioak edukitzeari ez zion utzi, baina hala ere aurrera egin zuen eta gaixotasun horrekin bizitzera ohitu zen. Azkenean, Nobel Saria eman zioten.
3. PERTSONAIAK
Egiazko pertsonaiak:
-John: Protagonista da. Oso azkarra da eta matematikaz bizi da. Bere arazoak ez ditu gainditzen baina haiegaz bizitzen ikasten du. Eskizofrenia dauka.
-Alicia: John-en emaztea da. Etsi gabe John-en alboan jarraitzen du nahiz eta jakin bere gaixotasuna oso larria dela eta kaltetua atera daitekeela.
Irudizko pertsonaiak:
-Charles: John-en irudizko pertsonai garrantzitsu bat. Bere laguna da eta duela askotik ezagutzen du, edo irudimenean dauka.
-Parcher: John-en beste irudizko pertsonaia. Honek john-i gauzak egitera bultzatzen dio.
4. ESKIZOFRENIA
Psikosi larria da eta pertsona helduetan nahiz gazteetan agertzen da. Gaixotasun hau kronikoa izan ohi da.
Gaixotasun hau daukaten pertsonek errealitatearen nahasmena dauka eta bizitzen dituen bizipen batzuk ez dira errealitateren gertatzen, bere irudimenaren menpe daude. Aluzionazioak nabarmenak dira, zorakeriak esateko ohitura.. baina, pertsona orok ez dute berdin jokatzen eskizofreniaren menpe daudenean, batzuk jokabide batzuk dituzte beste batzuen berdinak eta beste batzuk ordea ez. Orduan, eskizofreniaren diagnostiko bat egitea nahiko zaila da.
5. SINTOMAK
Bost taldeetan bana daitezke eskizofreniaren sintomak.
1. Sintoma positiboak: Talde honetan aluzinazioak, delirioak, urduritasuna eta jokabide aldaketak nabarmentzen dira.
2. Sintoma negatiboak: Bertan, gose eza eta loezina agertzen dira.
3. Adimenarekin zerikusia duten sintomak: Arreta hartzea ezinezkoa da, baita informazioa gogoraztea eta logikaz jokatzea.
4. Emozioekin lotuta daudenak: Tentsioa, depresioa, suisidatzeko asmoak..
5. Sintoma anti-sozialak: Besteekin harremanak edukitzeko gaitasun eza.
6. ESKIZOFRENIA MOTAK
Bost eskizofrenia motak bereizten dira:
1. Eskizofrenia paranoide: Komunena da. Delirioak eta aluzinazioak nabarmenak dira. Normalean ez daude beste sintomarik.
2. Eskizofrenia desantolatua: Mota hau gazteetan izan ohi da eta kondukta erregresiboak izan ohi dituzte. Ez dute ondo hitz egiten. Era arraro batean jokatzen dute. Pertsona batzuk ezin dute bere burua zaindu.
3. Eskizofrenia katatonikoa: Mota hau dituzten pertsonak hiperaktiboak izaten dira. Oso urduriak dira. Lo gutxi egiten dute.
4. Eskizofrenia indiferentzial eta erresiduala: Pentsamenduaren nahasteak, delirioak, aluzinazioak.. nabarmenak dira eskizofrenia indiferencial-ean.
5. Transtornos psicoticos considerados antes como esquizofrenia.
7. TRATAMENDUA
Farmazeutikoak: Pipulak erabiltzen dira gaixotasun hau hobetzeko.
Psikoterapiak: Interbenzio soziofamiliarrak egitean datza pertsonaren zaurkortasuna urritzeko.
Sozioterapiak: Terapia honen bidez dena ulertzen dute eta honela zergaitik dauden azalpenak ematen zaie.
8. FAMILIA ETA LAGUNEN JOKABIDEA
Pelikulan John-en emaztea berarekin momentu oro egoten da bere alboan laguntzeko eta gaixotasun hori ekiditzen laguntzeko. Edo nahiz eta ezin ekidin, hobetzeko.
Normalean, baita honela izan ohi da. Gaixoek norbait izan behar dute ikusteko tratamendua jarraitzen dutela eta gaixotasuna ez dela txarrera jotzen.
9. JOHN FORBES NASHJohn Forbes Nash Virginian jaio zen 1928an. Txikitan oso ume bakartia zen eta liburuak gustoko zituen. 14 urtetan Nash-ek matematikarekin eta fisikarekin interes handia izaten hasi zuen.
Geroago, beka bat lortu zuen eta konturatu ziren oso ona zela matematikekan. Bere irakasleak esan zion matematiketan espezializatzeko eta beka bat lortu zuen Princeton unibertsitatearako.
Nash-ek pertsona ororen gainean egon nahi zuen eta oso proiktu perfektu bat asmatu zuen.
Geroago, Nash-ek RAND-erako lan egiten hasi zen, bertan ikerketak egiten ziren. Baina, 1954ko udan atxilotua izan zen, poliziaren sarekada batean homosexualen kontra. Ondorioz, RAND-etik kaleratu zuten.
Bere ikasle batekin ezkondu zen, eta urte batera eskizofrenia diagnostikatu zioten. Hospital batera eraman zioten eta bere umea jaio zen. 1963 dibortziatu zen eta 1994 Premio Nobel saria jaso zuen. 2001ean berriz ezkondu ziren.
10. IRITZIA
Asko gustatu zait pelikula, uste dut oso ondo azaltzen duela zer den eskizofrenia eta zer sentitzen dute eskizofrenia dutenek.
Gainera, autosuperazioa ikus daiteke, ikusten delako nola pertsona batek bere kabuz zerbait konpondu dezake eta era batean edo bestera bizitzera ohitu ahal daitekeen.
11. WEBGRAFIA
http://www.unamentemaravillosa.com
http://www.wikipedia.org
http://www.psicologia-online.com
UNA MENTE MARAVILLOSA
1.Fitxa teknikoa:
• Izena: A Beautiful Mind (Una Mente Maravillosa)
• Zuzendaria: Ron Howard
• Herrialdea: Estatu Batuak
• Urtea: 2001
• Estreinaldi Eguna: 2002/02/22
• Iraupena: 135 min.
• Mota: Drama
• Paper Banaketa: Josh Lucas, Russell Crowe, Paul Bettany, Adam Goldberg, Anthony Rapp, Jason Gray, Judd Hirsch, Vivien Cardone, Austin Pendleton, Ed Harris, Christopher Plummer, Jennifer Connelly.
• Gidoilaria: Akiva Goldsman
2.Sinopsia:
Pelikula dramatiko hau benetako istorio batean oinarrituta dago, Konkretuki John Forbes Nash Jr.-en istorioan. Izugarrizko jenio matematikari hau oso nabarmena zen beste pertsonekin konparatuta.
Nash-ek egundoko aurkikuntza egin zuen eta honegatik mundu osoan famatu bilakatu zen. Bere estatus soziala igotzen zegoela bere burua izugarrizko aldaketa pairatu zuenez, gaixotasun larri batean sartu zen: Eskizofrenia. Pertsona normal baten gaixotasun honegatik menperatua izango zen, baina Nashek ikusten zituen aluzinazio guztien gainean ez jakina egiten zen eta ganditzea lortu zuen, Alicia, bere emaztearekin, eta behin medikazioa utsi ondoren. Guztia gainditu ondoren Nobel Saria jaso zuen 1994.urtean. Gaur egun Nashek bere lanera eskainita dago egun eta gau.
3.Pertsonaien deskribapena:
3.1. Egiazko pertsonaiak:
• John: Pelikula honen protagonista da.Matematikari eta Fisikari izugarri ona da eta Eskizofrenia dauka.
• Alicia: Protagonistaren emaztea da, eta honen laguntzarekin Nashek bere gaixotasuna gainditzen du.
3.2. Irudizko pertsonaiak:
• Charles: Nashen laguna den suposatzen den mutikoa da. Nahiko gaztea eta lagunekin irtetea gustatzen zaiona.
• William Parcher: Detektube pribatu baten muduko gizona iruditzen zait
4.Eskizofrenia: zer da?
Eskizofrenia gaixotasun mental larria eta kronikoa da. Behin garatua, bizitza osorako duguna. Batzuetan pertsonak errealitatearekin apurketak dituzte, aluzinazioak, delirioak, hau da, sinesmen faltsuak.
Eskizofrenia gutxi gorabehera 17 urtetik gora garatzen hasten da.
Nerabezaroan edo gaztea zarenean agertzen da, aurrerago gizonengan emakumeengan baino eta gizonezkoek hondatzeko joera latzagoa daukate. Askotan, bizitza osorako irauten du, baina badaude gaixotasun hau gainditu dutenak ere.
5.Sintomak:
Sintomak bost taldetan banatzen dira:
1. Lehenengo taldean, sintoma positiboak daude. Zoraldiak(delirio), lilurapenak(aluzinazio), jokabide aldaketak, eta urduritasuna. “Psikosi” izena hartzen duten sintomak dira.
2. Bigarren taldean, sintoma negatiboak daude. Hala nola: loezina, gose falta...
3. Hirugarren taldean, adimenarekin lotuta dauden sintomak daude. Bertan honako hauek agertzen dira: arreta, informazioa hartzea eta logika elkarketa deuseztatzea; ikastea galaraztea… Talde honetan dauden sintomak dira ezgaitasun sozial gehien eragiten dutenak.
4. Laugarren taldean, sentipenekin lotuta dauden sintomak agertzen dira: haserrekortasuna, kezkatzea, tentsioa, depresioa, etsitzea eta ekintza suizidak.
5. Eta azkenik, bosgarren taldean, sintoma anti-sozialak izaten dira.
7.Tratamendua:
7.1.Farmazeutikoak:
Antipsikotikoak dira gehien erabiltzen diren pilulak eskizofrenia eta honen inguruan dauden gaixotasun asko “sendatzeko”.
7.2.Sozioterapiak:
Oso garratzitsua da honelako terapietan tratatzea, horrela bere arazoa duten edo beste arazo ezberdina duten pertsonekin egongo dira. Horrela ez daude denbora guztian pertsona berdinekin edo bakarrik.
• Izena: A Beautiful Mind (Una Mente Maravillosa)
• Zuzendaria: Ron Howard
• Herrialdea: Estatu Batuak
• Urtea: 2001• Estreinaldi Eguna: 2002/02/22
• Iraupena: 135 min.
• Mota: Drama
• Paper Banaketa: Josh Lucas, Russell Crowe, Paul Bettany, Adam Goldberg, Anthony Rapp, Jason Gray, Judd Hirsch, Vivien Cardone, Austin Pendleton, Ed Harris, Christopher Plummer, Jennifer Connelly.
• Gidoilaria: Akiva Goldsman
2.Sinopsia:
Pelikula dramatiko hau benetako istorio batean oinarrituta dago, Konkretuki John Forbes Nash Jr.-en istorioan. Izugarrizko jenio matematikari hau oso nabarmena zen beste pertsonekin konparatuta.
Nash-ek egundoko aurkikuntza egin zuen eta honegatik mundu osoan famatu bilakatu zen. Bere estatus soziala igotzen zegoela bere burua izugarrizko aldaketa pairatu zuenez, gaixotasun larri batean sartu zen: Eskizofrenia. Pertsona normal baten gaixotasun honegatik menperatua izango zen, baina Nashek ikusten zituen aluzinazio guztien gainean ez jakina egiten zen eta ganditzea lortu zuen, Alicia, bere emaztearekin, eta behin medikazioa utsi ondoren. Guztia gainditu ondoren Nobel Saria jaso zuen 1994.urtean. Gaur egun Nashek bere lanera eskainita dago egun eta gau.
3.Pertsonaien deskribapena:
3.1. Egiazko pertsonaiak:
• John: Pelikula honen protagonista da.Matematikari eta Fisikari izugarri ona da eta Eskizofrenia dauka.
• Alicia: Protagonistaren emaztea da, eta honen laguntzarekin Nashek bere gaixotasuna gainditzen du.
3.2. Irudizko pertsonaiak:
• Charles: Nashen laguna den suposatzen den mutikoa da. Nahiko gaztea eta lagunekin irtetea gustatzen zaiona.
• William Parcher: Detektube pribatu baten muduko gizona iruditzen zait
4.Eskizofrenia: zer da?
Eskizofrenia gaixotasun mental larria eta kronikoa da. Behin garatua, bizitza osorako duguna. Batzuetan pertsonak errealitatearekin apurketak dituzte, aluzinazioak, delirioak, hau da, sinesmen faltsuak.
Eskizofrenia gutxi gorabehera 17 urtetik gora garatzen hasten da.
Nerabezaroan edo gaztea zarenean agertzen da, aurrerago gizonengan emakumeengan baino eta gizonezkoek hondatzeko joera latzagoa daukate. Askotan, bizitza osorako irauten du, baina badaude gaixotasun hau gainditu dutenak ere.
5.Sintomak:
Sintomak bost taldetan banatzen dira:
1. Lehenengo taldean, sintoma positiboak daude. Zoraldiak(delirio), lilurapenak(aluzinazio), jokabide aldaketak, eta urduritasuna. “Psikosi” izena hartzen duten sintomak dira.
2. Bigarren taldean, sintoma negatiboak daude. Hala nola: loezina, gose falta...
3. Hirugarren taldean, adimenarekin lotuta dauden sintomak daude. Bertan honako hauek agertzen dira: arreta, informazioa hartzea eta logika elkarketa deuseztatzea; ikastea galaraztea… Talde honetan dauden sintomak dira ezgaitasun sozial gehien eragiten dutenak.
4. Laugarren taldean, sentipenekin lotuta dauden sintomak agertzen dira: haserrekortasuna, kezkatzea, tentsioa, depresioa, etsitzea eta ekintza suizidak.
5. Eta azkenik, bosgarren taldean, sintoma anti-sozialak izaten dira.
7.Tratamendua:
7.1.Farmazeutikoak:
Antipsikotikoak dira gehien erabiltzen diren pilulak eskizofrenia eta honen inguruan dauden gaixotasun asko “sendatzeko”.
7.2.Sozioterapiak:
Oso garratzitsua da honelako terapietan tratatzea, horrela bere arazoa duten edo beste arazo ezberdina duten pertsonekin egongo dira. Horrela ez daude denbora guztian pertsona berdinekin edo bakarrik.
7.3 Psikoterapia.
8.Familia eta lagunen jokabidea:
Gehienetan gaixoak nahiko arin ematen diote ospitaleko alta. Horregatik berarekin biziko den familia edo delarik ondo hezituta egon behar da gaixoarekin bererkin ondo komunikatzeko, tratatzeko eta berrerorpen bat ez egoteko.Eta parte batetik informatuta egoteko gaixoak medikazioa hartzen duela eta bere gaixotasunaren egoera nola dagoen jakiteko.Heziketa honi: “Psiko-edukacion Familiar”a deitzen da.
9.John Forbes Nash:
John Forbes Nash Jr. matematikaria, Virginian jaio zen 1928ko ekainak 13an.
Mutiko hau txikitatik oso bakartia izan zen eta liburuak irakurtzea asko gustatzen zitzaizkion, eta batere beste mutilekin jolastea.
Bere ama Margaret Virginia Martin hizkuntzan ikasi zituen Virginiako unibertsitatean.
Eta bere aita John Forbes Nash (senior), Texas-en jaio zen 1892.urtean.
Ingeniertitza Elektrikoa ikasi zuen eta Lehenengo Mundu Gerran borrokatu zuen.
1957.urtean bere ikasle batekin eskondu zen (Alicia Lardé, Salvadoreña).
Urte bat beranduago, medikuek eskizofrenia diagnostikatu zioten.
Gaixotasuna zela eta bandu egin ziren 1963.urtean eta gaixotasuna kontrolatu zuenean nahikotxo, Nobel saria jaso ondoren 2001ean berriz eskondu ziren.
10. Iritzi pertsonala:
Oso polita iruditu zait pelikula hau erakuzten duelako nola pertsona batek medikaziorik gabe gutxi gorabehera bere gaixotasuna kontrola dezake.Aldi berean nahiko gogorra iuditu zait ere, bere inguruan dagoen familia bere menpe bizi behar delako bera kontrolatzeko.
11.Webgrafia:
• http://www.wikipedia.org
• http://www.cine.estamosrodando.com
• http://www.portalmix.es
<
8.Familia eta lagunen jokabidea:
Gehienetan gaixoak nahiko arin ematen diote ospitaleko alta. Horregatik berarekin biziko den familia edo delarik ondo hezituta egon behar da gaixoarekin bererkin ondo komunikatzeko, tratatzeko eta berrerorpen bat ez egoteko.Eta parte batetik informatuta egoteko gaixoak medikazioa hartzen duela eta bere gaixotasunaren egoera nola dagoen jakiteko.Heziketa honi: “Psiko-edukacion Familiar”a deitzen da.
9.John Forbes Nash:
John Forbes Nash Jr. matematikaria, Virginian jaio zen 1928ko ekainak 13an.
Mutiko hau txikitatik oso bakartia izan zen eta liburuak irakurtzea asko gustatzen zitzaizkion, eta batere beste mutilekin jolastea.
Bere ama Margaret Virginia Martin hizkuntzan ikasi zituen Virginiako unibertsitatean.
Eta bere aita John Forbes Nash (senior), Texas-en jaio zen 1892.urtean.
Ingeniertitza Elektrikoa ikasi zuen eta Lehenengo Mundu Gerran borrokatu zuen.
1957.urtean bere ikasle batekin eskondu zen (Alicia Lardé, Salvadoreña).
Urte bat beranduago, medikuek eskizofrenia diagnostikatu zioten.
Gaixotasuna zela eta bandu egin ziren 1963.urtean eta gaixotasuna kontrolatu zuenean nahikotxo, Nobel saria jaso ondoren 2001ean berriz eskondu ziren.
10. Iritzi pertsonala:
Oso polita iruditu zait pelikula hau erakuzten duelako nola pertsona batek medikaziorik gabe gutxi gorabehera bere gaixotasuna kontrola dezake.Aldi berean nahiko gogorra iuditu zait ere, bere inguruan dagoen familia bere menpe bizi behar delako bera kontrolatzeko.
11.Webgrafia:
• http://www.wikipedia.org
• http://www.cine.estamosrodando.com
• http://www.portalmix.es
<
Suscribirse a:
Entradas (Atom)
